Page 9 - คู่มือสวนบำบัด

1
มารู้จักสวนบําาบัด
1. จุดเร่ิมต้น
2. ความเป็นมาของสวนบาบัด 3. นิยาม
4. กระบวนการสวนบาบัด
5. ประโยชน์ของสวนบาบัด 6. สวนบาบัดในต่างประเทศ 7. สวนบาบัดในประเทศไทย
1. จุดเร่ิมต้นของสวนบําบัดเพื่อเด็กพิกําร
มลู นธิ เิ พอื่ เดก็ พกิ ารมเี ปา้ หมายในการแสวงหาองคค์ วามรทู้ เ่ี หมาะสม ความรทู้ ไ่ี มเ่ ปน็ วชิ าชพี มากเกนิ ไป เมอ่ื 30 ปกี อ่ น องค์ความรู้ในการฟื้นฟูเด็กพิการจะอยู่ในกลุ่มนักวิชาชีพ เช่น แพทย์ นักกายภาพบาบัด นักกิจกรรมบาบัด ซงึ่ มจี า นวนนอ้ ย ไมม่ เี วลาเพยี งพอในการดแู ลและถา่ ยทอดใหค้ รอบครวั เดก็ พกิ าร เนอื่ งจากตอ้ งดแู ลเดก็ และผปู้ ว่ ยทเ่ี จบ็ ปว่ ยจา นวนมากในโรงพยาบาล ดังน้ัน การแสวงหาความรู้ที่เหมาะสมสาหรับครอบครัว คนทางานด้านเด็กพิการที่ไม่ใช่นกั วชิ าชพี ใหส้ ามารถเรยี นรแู้ ละนา ไป ปฏบิ ตั ไิ ดจ้ งึ มคี วามจา เปน็ มาก เปน็ ความรทู้ พ่ี อ่ แมส่ ามารถนา ไปใชไ้ ด้ เชน่ การฟน้ื ฟสู มรรถภาพเดก็ พกิ ารในชมุ ชน การนวดไทย สาหรับเด็กพิการ การฝึกการเคล่ือนไหวแบบโดสะโฮของญี่ปุ่น เป็นต้น การที่ครอบครัวเด็กพิการมีความรู้ที่เหมาะสม จะเป็นการสร้างความเข้มแข็งให้กับเครือข่ายครอบครัวเด็กพิการอีกด้วย
ในเรื่องสวนบาบัดน้ัน จุดที่เป็นแรงบันดาลใจให้มูลนิธิเพื่อเด็กพิการสนใจและดาเนินงานเริ่มจาก อาจารย์ศรียา นิยมธรรม ซ่ึงขณะนั้นเป็นอาจารย์สอนด้านความพิการท่ีมหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ อาจารย์ได้ไปดูงานสวนบา บดั ท่ี ออสเตรเลีย มีภาพการทาสวนของเด็กและผู้พิการ ทาให้มูลนิธิเกิดความสนใจและเห็นว่าเป็นความรู้ท่ีเหมาะสมกับครอบครัว เด็กพิการ และคนทางานด้านเด็กพิการสามารถนาไปใช้ได้ จึงเป็นจุดเริ่มต้นของ สวนบาบัดเพ่ือเด็กพิการ
นอกจากประเทศออสเตรเลยี แลว้ ยงั มปี ระเทศสวเี ดน อเมรกิ า องั กฤษ และประเทศอน่ื ๆ อกี จา นวนมาก ประเทศไทย เป็นประเทศเกษตรกรรม เรานาความรู้ในการทาสวนมาใช้ในเรื่องการเพาะปลูกเป็นอาหารและสมุนไพรมากกว่าท่ีจะนามา ใช้ในการฟื้นฟูและรักษาผู้พิการ มูลนิธิเพื่อเด็กพิการได้นาธรรมชาติมาใช้ในการฟื้นฟูและพัฒนาเด็กพิการอย่างต่อเน่ืองตั้งแต่ ปี พ.ศ. 2525 มูลนิธิมี ค่ายเด็กห้วยน้าใส อ.สนามชัยเขต จ.ฉะเชิงเทรา พบว่าเด็กพิการท่ีไปอยู่กับธรรมชาติ มีความสนใจ ความกระตือรือร้นในการใช้ชีวิตในธรรมชาติมากกว่าที่จะอยู่ในตัวอาคารต่างๆ
จากประสบการณข์ องเดก็ พกิ ารกบั ธรรมชาตบิ า บดั มลู นธิ เิ พอ่ื เดก็ พกิ ารเหน็ ความสา คญั และประโยชนข์ องสวนบา บดั ในการฟน้ื ฟแู ละพฒั นาเดก็ พกิ ารทกุ ประเภท จงึ ไดร้ เิ รม่ิ จดั ทา สวนบา บดั ขน้ึ ทม่ี ลู นธิ เิ พอ่ื เดก็ พกิ ารเพอื่ เปน็ ตน้ แบบของสวนบา บดั สาหรับเด็กพิการและเด็กด้อยโอกาสต่างๆ รวมท้ังจัดทา โครงการสวนบาบัดสาหรับเด็กพิการและเด็กด้อยโอกาส ซ่ึงได้รับ ความร่วมมือจากภาคีเครือข่ายต่างๆ ได้แก่ เครือข่ายครอบครัวเด็กสมองพิการ สถาบันสิรินธรเพ่ือการฟื้นฟูสมรรถภาพ ทางการแพทย์แห่งชาติ กรุงเทพมหานคร มูลนิธิสุขภาพไทย ฯลฯ โดยได้รับการสนับสนุนงบประมาณจากสานักงานกองทุน สนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.) ระหว่างปี พ.ศ. 2557-2559
ดร.ฑมลา บุญกาญจน์
อาจารย์ประจาศูนย์พัฒนาการศึกษาพิเศษ คณะศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ นายแพทย์ประพจน์ เภตรากาศ มูลนิธิเพ่ือเด็กพิการ
คู่มือสวนบําบัด 1