มูลนิธิเพื่อเด็กพิการ
โครงการนวดไทย
ความเป็นมาของการใช้นวดไทยเพื่อฟื้นฟูเด็กพิการ
สืบเนื่องจาก อ.ประทิน ทรัพย์บุญมี ครูหมอนวดไทย ภายใต้สังกัดมูลนิธิสาธารณสุขกับการพัฒนาได้เข้าร่วมอบรมการฝึกการเคลื่อนไหวแบบญี่ปุ่นหรือโดสะโฮเมื่อวันที่ 17 สิงหาคม- 23 สิงหาคม 2543 ร่วมกับเจ้าหน้าที่มูลนิธิเพื่อเด็กพิการ และจากประสบการณ์การได้สัมผัสกับสภาพปัญหาอาการเกร็งของเด็กสมองพิการ จึงมีแนวคิดว่าความรู้เรื่องการนวดแผนไทยน่าจะสามารถแก้ปัญหาอาการเกร็งของเด็กและปัญหาเรื่องการขับถ่ายได้ หลังจากนั้นจึงได้ปรึกษากับทีมเจ้าหน้าที่มูลนิธิเพื่อเด็กพิการเรื่องการนำการนวดแผนไทยมานวดเพื่อช่วยแก้ปัญหาอาการปวดเมื่อยกับบุคลากรในองค์กรก่อน หลังจากนั้นมีการประเมินผลหลังการนวด 80% ของผู้ถูกนวดให้ความเห็นว่าอาการปวดเมื่อยลดลง สบายตัวมากขึ้น และรู้สึกผ่อนคลาย
ในระยะต่อมา เมื่อปีพุทธศักราช 2545 มูลนิธิเพื่อเด็กพิการร่วมกับมูลนิธิสาธารณสุขกับการพัฒนา ชมรมผู้ปกครองเด็กพิการ ได้จัดให้มีการศึกษาวิจัยเรื่องการนวดไทยกับเด็กพิการ จำนวน 14 ราย เป็นระยะเวลา 3 เดือน เริ่มตั้งแต่เดือนตุลาคม 2545 – เดือน มกราคม 2546 และหลังจากนั้นได้จัดให้มีเวทีแลกเปลี่ยนเรียนรู้เรื่องการนำการนวดไทยมาใช้ในการลดอาการเกร็งของกล้ามเนื้อในเด็กสมองพิการจำนวน 14 ราย เมื่อ วันที่ 6 พฤษภาคม 2546 ณ สำนักงานส่งเสริมสวัสดิภาพและพิทักษ์เด็กเยาวชนผู้ด้อยโอกาส คนพิการและผู้สูงอายุ ( สยช. )โดยมีนักวิชาชีพทางด้านต่างๆ เข้าร่วมสัมมนา แลกเปลี่ยน อาทิ นักกายภาพบำบัด นักกิจกรรมบำบัด หมอพัฒนาการเด็ก และแพทย์เฉพาะทางด้านเด็ก
ซึ่งผลจากการวิจัยในครั้งนั้นได้ผลคือ เด็กที่มีอาการเกร็งกล้ามเนื้อ มีอาการเกร็งลดลง กล้ามเนื้อผ่อนคลายมากขึ้น ระบบขับถ่ายของเด็กดีขึ้น เช่น ขับถ่ายง่าย ท้องผูกน้อยลง ลดการใช้ยาช่วยขับถ่าย เช่น ยาสวน หรือยาระบายต่างๆ และยังพบว่าเด็กที่มีอาการเกร็ง สามารถจัดปรับท่าทางต่างๆได้ง่ายขึ้น นอนหลับนานขึ้น
จากความสำเร็จนี้มูลนิธิเพื่อเด็กพิการและมูลนิธิสาธารณสุขกับการพัฒนาได้พัฒนาองค์ความรู้และจัดทำเป็นคู่มือการนวดไทยกับเด็กพิการและจัดพิมพ์เมื่อ ตุลาคม 2546 เพื่อให้เนื้อหาสอดคล้องเหมาะกับสภาพความพิการของเด็กแต่ละราย และได้มีการฝึกอบรมพ่อแม่เรื่องการใช้นวดไทยเพื่อฟื้นฟูสมรรถภาพเด็กพิการทางด้านร่างกายโดยเฉพาะกลุ่มเด็กสมองพิการ ตั้งแต่ปี 2546 เป็นต้นมาจนถึงปัจจุบัน โดยจัดให้มีการอบรม ปีละ 1-2 รุ่น รุ่นละ 10-15 ครอบครัว
อย่างไรก็ตาม เด็กสมองพิการยังมีอีกเป็นจำนวนมาก และส่วนใหญ่อยู่ในชนบท ครอบครัวของเด็กพิการไม่สามารถเข้ารับการอบรมได้อย่างต่อเนื่อง ดังนั้นมูลนิธิเพื่อเด็กพิการ ได้เล็งเห็นความสำคัญของหมอนวดพื้นบ้านที่อยู่ในเขตพื้นที่ชนบททั่วไปซึ่งมีองค์ความรู้เรื่องการนวดไทยเป็นอย่างดี
ต่อมาจึงได้จัดทำโครงการอบรมหมอนวดไทยและหมอนวดพื้นบ้านเพื่อฟื้นฟูสมรรถภาพเด็กพิการในชนบทและเพื่อให้สามารถเป็นครูสอนพ่อแม่และครอบครัวเด็กสมองพิการให้สามารถใช้นวดไทยเพื่อฟื้นฟูเด็กสมองพิการได้ด้วยตนเอง
อันเป็นการสร้างความเข้มแข็งให้กับครอบครัวเด็กพิการและชุมชนอย่างยั่งยืนโดยการใช้ภูมิปัญญาไทยด้านการนวดไทยเพื่อดูแลคนในพื้นที่สืบไป
โดยมูลนิธิเพื่อเด็กพิการได้จัดอบรมหมอนวดไทยและหมอนวดพื้นบ้าน ในปีพุทธศักราช 2550 จำนวน 2 รุ่น รุ่นละ 20 คน โดยมีหมอนวดจาก 4 ภูมิภาค เข้าร่วม จำนวน 40 คน
รุ่นที่ 1 วันที่ 5-9 มีนาคม 2550
รุ่นที่ 2 วันที่ 21-25 พฤษภาคม 2550
โดยผลจากการอบรมหมอนวดไทยและหมอนวดพื้นบ้านได้ผลดังนี้
- ได้เรียนรู้เรื่องความพิการ สาเหตุ ประเภท ลักษณะ อาการของเด็กพิการกลุ่มต่างๆมากขึ้น ซึ่งไม่เคยรู้ ไม่เคยสัมผัสมาก่อน
- ได้เรียนรู้และทำความเข้าใจกับ นิสัย อารมณ์ ของเด็กพิการแต่ละราย ที่แสดงออก ในลักษณะท่าทางที่แตกต่างกัน
- มีความเข้าใจและสังเกตเห็นความอดทนของผู้ปกครองเด็กสมองพิการ
- เห็นช่องทางการช่วยเหลือครอบครัวเด็กพิการในแต่ละพื้นที่ ที่อยู่อาศัยบริเวณใกล้เคียง
- สามาถนำความรู้ไปขยายผลได้จริง และยังเป็นการช่วยเหลือครอบครัวเด็กพิการที่ด้อยโอกาสในการเข้าถึงการฟื้นฟู
ในระยะเวลาต่อมา เมื่อปีพุทธศักราช 2552 มูลนิธิเพื่อเด็กพิการได้จัดโครงการอบรมผู้ปกครองและบุคลากรผู้เกี่ยวข้อง ให้มีองค์ความรู้เพิ่มเติมเพื่อเพิ่มศักยภาพความสามารถด้านการนวดไทย เพื่อให้สามารถฟื้นฟูศักยภาพเด็กพิการได้ยั่งยืนและยังสามารถถ่ายทอดความรู้ทักษะให้กับผู้ปกครองรายใหม่ได้และเพื่อเพิ่มทักษะความชำนาญให้มากยิ่งขึ้น จึงได้มีโครงการพัฒนาผู้ปกครองให้เป็นผู้ช่วยแพทย์แผนไทย ภายใต้โครงการอบรมผู้ช่วยแพทย์แผนไทย หลักสูตร 330 ชั่วโมง ขึ้นเมื่อวันที่ 27 เมษายน ถึง วันที่ 17 กรกฎาคม พ.ศ.2552
โดยแบ่งออกเป็น 6 ช่วงการอบรม
ระยะที่ 1 วันที่ 27 เมษายน – 5 พฤษภาคม
ระยะที่ 2 วันที่ 18- 26 พฤษภาคม
ระยะที่ 3 วันที่ 8 – 10 มิถุนายน
ระยะที่ 4 วันที่ 29 มิถุนายน – 7 กรกฎาคม
ระยะที่ 5 วันที่ 15-17 กรกฎาคม
ระยะที่ 6 ทำรายงานผลการนวดจำนวน 35 ราย / 1 คน
โดยมีผู้เข้าร่วมอบรมจำนวน 18 คน
แบ่งเป็นผู้ปกครอง จำนวน 10 คน เจ้าหน้าที่มูลนิธิเพื่อเด็กพิการ จำนวน 5 คน
อาสาสมัครผู้เกี่ยวข้อง 3 คน
ผลจากการอบรม
– ผู้เข้าอบรมมีความรู้ ทักษะ ความชำนาญ ในการใช้นวดไทยเพื่อดูแลสุขภาพได้ดีขึ้น สามารถนวด
เพื่อดูแลสุขภาพบุคคลในครอบครัว / ผู้อื่นได้อย่างเป็นจริง
– สามารถแนะนำผู้อื่นในการใช้นวดเพื่อดูแลสุขภาพเบื้องต้นได้จริง เช่น นวดแก้ปวดเมื่อย หรืออาการปวดอื่นๆ
– ผู้เข้าอบรมบางรายสามารถนวดเพื่อหารายได้เสริมหลังการดูแลบุตรหลานที่พิการ เช่นนวดแก้อาการปวดเมื่อย นวดฝ่าเท้า
สถิติเด็กและผู้ปกครองที่ผ่านการอบรมนวดไทยเพื่อฟื้นฟูเด็กพิการ
ปี 2549 – 2553 ณ มูลนิธิเพื่อเด็กพิการ
สถิติเด็กและผู้ปกครองที่ผ่านการอบรมนวดไทยเพื่อฟื้นฟูเด็กพิการ
ปี 2549 – 2553 ณ มูลนิธิเพื่อเด็กพิการ
ปี 2549 จำนวน 52 ครอบครัว
ปี 2551 จำนวน 17 ครอบครัว
ปี 2552 จำนวน 22 ครอบครัว
ปี 2553 จำนวน 16 ครอบครัว
อบรมหมอนวดไทยและหมอนวดพื้นบ้านเพื่อใช้นวดไทยกับเด็กพิการ
ปี 2550 จำนวน 20 คน
อบรมผู้ช่วยแพทย์แผนไทย 330 ชั่วโมง
ปี 2552 จำนวน 18 คน
หลักสูตร นวดไทยเพื่อเด็กพิการ
ระยะเวลาในการจัดอบรม 5
หลักสูตรอบรมหมอนวดไทยและหมอนวดพื้นบ้าน ระยะเวลา 5 วัน
หลักสูตร ผู้ช่วยแพทย์แผนไทย 330 ชั่วโมง
ทฤษฎี ชั่วโมง ปฏิบัติ ชั่วโมง
การทำรายงาน case 35 ราย / คน
ประโยชน์ของการนวด ต่อเด็ก
- 80% ของผู้ที่ได้รับการนวดต่อเนื่อง อาการเกร็งลดลง
- สามารถจัดท่าทางต่างๆได้ง่ายขึ้น เช่น การจัดท่านอน ท่านั่ง การควบคุมการทรงตัวต่างๆ
- ระบบขับถ่ายดีขึ้น ใช้ยาช่วยน้อยลง
- พักผ่อนเป็นเวลานานขึ้น หลับง่าย
- อารมณ์ พฤติกรรมเปลี่ยนแปลงในทางบวก ( อารมณ์ดีขึ้น ยอมรับการนวดมากขึ้น )
ข้อจำกัด
เด็กที่มีความพิการรุนแรงต้องใช้ระยะเวลาในการนวดนานจึงมีการเปลี่ยนแปลง
ผลต่อผู้ปกครอง / ครูหมอนวดพื้นบ้าน
- มีความหวัง มีกำลังใจ ในการฟื้นฟูบุตรหลานพิการต่อไปเนื่องจากเห็นผลการเปลี่ยนแปลงดีขึ้น ซ้ำยังเป็นศาสตร์ที่ไม่ต้องลงทุนในการจัดซื้ออุปกรณ์เครื่องช่วยที่มีราคาแพง สามารถแนะนำให้บุคคลในครอบครัวนวดเพื่อดูแลสุขภาพซึ่งกันและกันได้
- เข้าใจวิธีการนวดมากขึ้น และมั่นใจ สามารถนำกลับไปนวดและแนะนำคนในครอบครัวให้ช่วยกันดูแลบุตรหลานพิการด้วยตนเองต่อไปได้
- สามารถให้คำแนะนำผู้ปกครองรายใหม่ที่มีบุตรหลานที่ความพิการและสภาพปัญหาใกล้เคียงกันได้อย่างมั่นใจ
- .เกิดเครือข่ายครูหมอนวดไทยในพื้นที่ชนบทตามภูมิภาคต่างๆในการแนะนำให้ความรู้เรื่องการนวดไทยกับคนในพื้นที่ได้อย่างเป็นจริงและยั่งยืน
หลักสูตรที่ได้ผ่านการรับรอง มี จำนวน 3 หลักสูตร
- หลักสูตรนวดไทยเพื่อสุขภาพ (150 ชั่วโมง)
- หลักสูตรผู้ช่วยแพทย์แผนไทย
- หลักสูตรแพทย์แผนไทยหมายเหตุ
มูลนิธิเพื่อเด็กพิการให้บริการโดยไม่คิดค่าไช้จ่ายใดๆ ทั้งสิ้น
หากมีผู้สนใจการฟื้นฟูข้างต้น สามารถติดต่อรับบริการ หรือ ขอคำปรึกษาได้ที่โทร.02-5392916,02-5399958ช่องทางการบริจาคเงิน